Kronika PZKO Błędowice tom III (1993-2001)

366 a ZWROT 3/2001 : " Stanis~aw Zahradnik : Zaolzie w .xx Wieku. Proba podsumowania przemian spo~eczno-narodowych. s trona 10 " W cięgu zaledwie ośmiu dziesięcioleci XX Wieku dochodzi (na Zaolziu) do katastrofalnego za~amania i ubytku st anu posiadania. Przypomnijmy : 80 % ludności pOl skiej w 1900 roku i niespe~na 12 % w 1991 r oku - by~y spowodowane oprócz zawirowań dziejowych g3:ównie czynnikami zewn~trznymi, cz~sto w sposób wyrafinowany , przeprowadzanymi przez w~adze rzędzęcej większosci pocięgnię- ciarni. Po roku 1945 sę to : - niew~aściwa po l ityka narodowościowa partyjno-rzędowa, olbrzymi nap~yw si3: roboczych z Czech, Moraw i S3:owacji, wzrost odsetka narodowościowo mieszanych ma3:zeństw, chroniczny wzrost przeciętnego wieku, szkody górnicze powodujęce rozbicie dotychczasowej zwartości ludności polskiej, n~tóre po– cięgni~cia w~ 8 dz państwowych (np. reorganizacja administracji terenowej w 1960 roku, ryg orystyczne stosowanie czynników ekono– nomicznych w szko lnictwi~ polskim, brak odpowiedniej legisla tywy), dalej ograniczone mo z liwości w~a sneg o zycie narodowego, brak w~asnej bazy gos podarczej, bra k g~~bszego zainteresowania ze strony Macierzy, spadek spo3:ecznego zapotrzebowania na j~zyk polski , , " w zyciu codziennym, brak bodzcow do podtrzymywania sw~adomosci narodowej i polskich tradycji kulturalnych. To s ę g3:ówne przes- 3:anki przyśpieszonej, niena turalnej asymilacji Polaków na Zaolziu. To, czego nie uda~o się wykonać przez wieki, dokonano w ci ~gu 80 lat istnienia C zechos~owacji czy Republiki Czesk iej. Napawa optymizmem fakt, ze Polacy na Zaolziu, chociaz stanowię dziś niewiele ponad 10 % ogó~U ludności, sę na polu kultury , , , . i pracy spo3:ecznej bordziej wi doczni ni z spo3:ecznosc wi~kszos- ciowa. n